بازیگران مجموعه تلویزیونی هزاردستان و معرفی سریال
بازیگران مجموعه تلویزیونی هزاردستان و معرفی سریال
هزاردستان (مجموعه تلویزیونی)
سازنده
علی حاتمی
بازیگران
جمشید مشایخی
عزت الله انتظامی
داوود رشیدی
علی نصیریان
محمد علی کشاورز
حسین گیل
زری خوشکام
شهلا میربختیار
افسر اسدی
جهانگیر الماسی
محمد مطیع
اصغر همت
سروش خلیلی
جهانگیر فروهر
جمشید لایق
منوچهر آذری
فرهنگ مهر پرور
تهیه‌کننده
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (گروه فیلم و سریال)
پخش کننده
کانال اصلی
شبکه ۱
پخش اصلی
۱۳۶۶
هزاردستان اثری از علی حاتمی است که در سال ۱۳۵۸ به صورت مجموعهٔ تلویزیونی برای تلویزیون ایران ساخته شد. پروژهٔ هزاردستان بعد از ۸ سال تمام شد. طرح اولیه این فیلم در سال ۵۴ با عنوان «جادهٔ ابریشم» و با حضور شخصیت‌هایی مثل مدرس، میرزا کوچک و رضاخان به ذهن حاتمی آمدو بعد از تغییرات اساسی که ماهیت کار را عوض کرد.
ماندگارترین تأثیر هزاردستان در تاریخ سینمای ایران، ساخته شدن شهرک سینمایی غزالی است. شهرکی که به گفتهٔ خود علی حاتمی، زمان شروعش جوان بوده و وقتی تمام شده پیرمردی از شهرک بیرون آمده‌است. در این شهرک محله‌های اصلی و قدیمی تهران با زیربنای ۷ هزار متر مربع ساخته شده و ۳۰ هزار متر مربع به خیابان لاله زار و میدان توپخانه اختصاص یافته است؛ آن هم به گونه‌ای که نمای بیرونی ساختمان‌ها قابل جابجا شدن باشد و بتوان هر عمارت را به بنایی دیگر تبدیل کرد.
فیلمنامهٔ هزاردستان بیش از ۸ تا ۱۰ بار بازنویسی شده و بعد از وقفه‌ای دو ساله فیلمنامه اگر از حاتمی خواستند که ویرایش چهارمش مورد قبول واقع شد. همهٔ اینها به زعم خود حاتمی باعث شد که فرم لایه لایه و هزار و یک شبی کار از بین برود؛ که حتی ماجرای عشق رضا خوشنویس به دختر استادش به کلی از بین رفت. هزاردستان اولین سریال بعد از انقلاب است که شایعهٔ تغییر قسمت آخرش بین مردم دهان به دهان گشت و این یعنی اینکه چقدر سرنوشت اثری که بعد از ظهر جمعه به تماشایش مینشستند، مهم بود.
این سریال به داستان زندگی رضا خوشنویس، که شخصیتی تخیلی مبتنی بر شخصیتی تاریخی به‌نام کریم دواتگر است، و نظریهٔ توطئه‌ای مبنی بر دست داشتن شخصیتی به نام خان مظفر در وقایع پشت پردهٔ سیاسی و اجتماعی ایران در دوران قاجار و پهلوی می‌پردازد.
محیط بازیگری این سریال در محیطی بازسازی‌شده از تهران قدیم است.
فیلم در دو بخش اصلی تشکیل شده‌است، بخش اول که به داستان رضا تفنگچی می‌باشد، که دوران احمدشاه و آغاز حکومت رضا شاه و بخش دوم در مورد زندگی رضا خوشنویس است که در دوران پایانی حکومت رضا شاه و آغاز حکومت محمدرضا شاه می‌باشد. بازی جمشید مشایخی یکی از درخشانترین بازی‌های وی می‌باشد.
پس از مرگ حاتمی، دو فیلم سینمایی با تدوین واروژ کریم‌مسیحی بر اساس هزاردستان ساخته شد. این دو فیلم کمیتهٔ مجازات و طهران، روزگار نو نام دارند.
یکی از نکات قوت این مجموعه موسیقی متن آن می‌باشد، تیتراژ اولیه فیلم، پیش درآمدی در آواز اصفهان ساختهٔ مرتضی نی‌داوود (سازنده تصنیف مرغ سحر) با تنظیم برای ارکستر از مرتضی حنانه است.
بازیگران
در این مجموعه تعداد زیادی از بازیگران معروف ایرانی نقش‌آفرینی کردند.
جمشید مشایخی در نقش رضا خوشنویس / تفنگچی (که به گفتهٔ علی حاتمی: «تلفیقی است از عمادالکتاب، میرزا رضا کلهر، رضا دواتگر و علی حاتمی».)
عزت الله انتظامی در نقش خان مظفر (خود هزاردستان؛ آدمی ظاهر الصلاح که در پشت پردهٔ تمام اتفاقات سیاسی- اجتماعی روز نقش دارد و برگرفته از شخصیت عبدالحسین میرزا فرمانفرما است. داوود رشیدی در نقش مفتش شش انگشتی (به عقیدهٔ خود حاتمی، مفتش عصاره و چکیدهٔ آدمهایی مثل آیرم و مختاری است. مفتش خود نیز به دست هزاردستان بازی داده می‌شود. و در روز عروسی به دست برادرزادهٔ شعبان به قتل می‌رسد.)
علی نصیریان در نقش ابوالفتح (نماد مشروطه خواهان وطن پرست که ز رنج مردم عذاب می کشند. لهجهٔ ترکی اش یکی از اجزای اصلی شخصیتش بود که اوج آن در لحظهٔ وداع با همسرش بود.)
محمد علی کشاورز در نقش شعبون استخونی
حسین گیل
زری خوشکام
شهلا میربختیار
افسر اسدی
جهانگیر الماسی
محمد مطیع
اصغر همت
سروش خلیلی
جهانگیر فروهر
جمشید لایق
منوچهر آذری
فرهنگ مهر پرور
گویندگان سریال
گفتگوهای این سریال مانند دیگر آثار شادروان حاتمی در استودیوی دوبلاژ پالوده و شنیدنی شد. حاتمی کار را به استاد علی کسمایی داد که متخصص فیلمهای پرشخصیت و همچنین دارای نثر فاخر بود. گویندگان سریال هم جملگی از بهترین گویندگان تاریخ دوبله بودند. چه آنهایی که نقشهای اول را گفتند و چه مکمل گوها و...
منوچهر اسماعیلی (بجای عزت الله انتظامی، جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز و جمشید لایق)
ناصر طهماسب (بجای علی نصیریان، اسماعیل محمدی، جهانگیر فروهر و نعمت الله گرجی)
ایرج ناظریان (بجای داود رشیدی)
عزت الله مقبلی (بجای جعفر والی و جهانگیر فروهر در نقشی دیگر)
به‌همراه بهرام زند، احمد رسول‌زاده، ژرژ پطرسی، حسین عرفانی، مهدی آرین‌نژاد، جواد پزشکیان، حسین حاتمی، اصغر افضلی، عطا الله کاملی، منوچهر نوذری، بدری نورالهی، مهین کسمایی، خسرو خسروشاهی، جلال مقامی و...